Haziran ayında yapılan kritik bir toplantıda Konya Şeker Başkanı Ramazan Erkoyuncu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar’a öyle bir rest çekiyor ki; “Santralin anahtarını bırakıp gidiyoruz, işçileri çıkaracağız, kapıya kilidi vuracağız” diyor.
Bakan Bayraktar bu çıkışa fena sinirleniyor, “Ramazan bey, santrali ne zaman kapatacağınızı biz size söyleriz!” diye tokat gibi bir cevap veriyor.
Yanındaki bakan yardımcısına da dönüp, “Bir daha bu adamla toplantı ayarlamayın!” talimatını pat diye yapıştırıyor.
Olan biteni, orada bulunanların anlattığı kadarıyla aktarıyoruz…
İşte bu yüzden geçtiğimiz hafta yapılan toplantıya Ramazan Erkoyuncu katılamıyor. İddialara göre bu toplantının yapılabilmesi için de Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum ile Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı devreye giriyor,
Bayraktar ancak öyle ikna oluyor.
Anadolu Birlik Holding İcra Kurulu üyeleri Harun Reşat Ersöz ve iki yönetici daha toplantıya gidiyor; orada da “TKİ bize kömür vermemiş olsaydı borcumuz bu kadar artmazdı” diyerek bu kez de TKİ’yi suçluyorlar. Beklendiği gibi o toplantı da gergin geçiyor.
Önceki gün kaleme aldığımız “Termik santralin çöküş hikayesi: Konya Şeker bedavaya verecek, üstüne 8 milyar daha borçlanacak” başlıklı yazımız kamuoyunda geniş yankı buldu. Bugün ise Soma Termik Santrali’nde yaşananları rakamlar ışığında detaylı olarak ele alacağım.
Aslında Ramazan Erkoyuncu’nun göreve geldiği günden buyana Soma termik santralini çalıştırmak gibi hiç bir zaman niyeti olmadı. Bunu da açık açık söylüyordu. Her defasında da önceki yönetimi suçlamıştı.
Evet, Recep Konuk döneminde dolarla borçlanarak Soma ve Kangal santrallerini almak çok büyük bir riskti, buna katılıyorum. Ama o dönemde bir hesap vardı: Santraller kendi üreteceği elektrikle borcunu ödeyecek, kur farkı tolere edilecek ve sistem yürüyecekti. Plan buydu.
Sonra ne oldu? Elektrik fiyatları uzun bir süre artmadı, kur patladı, hesaplar altüst oldu.
Ama işin asıl trajedisi burada başlıyor…
Çünkü elektrik fiyatları dolarla iki kattan fazla artarken, aynı üretim kapasitesi korunabilseydi, bugün bambaşka bir tablo konuşuyor olacaktık.
Gelin, biraz da rakam konuşalım:
Mevcut yönetimin iki yıllık döneminde, yani 2022-2023’te Soma ve Kangal santrallerinde toplam 11 milyon 963 bin 847 megavat elektrik üretilmiş. Elektriğin ortalama birim fiyatı 93,5 dolar. Bu üretimle 1 milyar 118 milyon 620 bin dolar gelir elde edilmiş.
Peki ya santral tam kapasite çalışsaydı? Yani daha önce ulaşılan üretim seviyelerinde üretim yapılabilseydi?
O zaman iki yılda 17 milyon 21 bin 720 megavat üretim olurdu. Aynı birim fiyatla çarptığımızda 1 milyar 591 milyon 530 bin dolar gelir demek bu.
Ancak ne oldu? Üretim düştü, ünite sayısı azaltıldı, yönetim üretime değil kavgalara ve dedikodulara odaklandı. Ve sonuç olarak Konya Şeker burada 472 milyon 910 bin dolar gelirden oldu.
İşin ilginci; bu kayıp gelir, tam da TKİ’ye olan kömür borcuna denk geliyor. Yani bir önceki yönetim dönemindeki üretim seviyeleri korunabilseydi, bugün TKİ’ye 18 milyar TL’lik borç birikmeyecekti.
Evet, Ramazan Erkoyuncu geçmiş yönetimi suçlamakta kendince haklı olabilir; Konya Şeker’in gıda dışında enerji alanında, tamamen dolarla borçlanarak yatırım yapması çok riskliydi.
Ama peki kendisi ne yaptı? Üretmek gibi bir derdi olmadı ki! Aksine, “nasıl batırırız da buradan kurtuluruz” diye kafa yordular. Gelinen sonuç da ortada…
Eski yönetim dilden düşürülmezken, bugünkü yönetimin beceriksizliği, vizyonsuzluğu ve üretimden uzak yönetim anlayışı ise hiç sorgulanmıyor!
Ve işin daha da acısı… Yapılan hataların, beceriksizliklerin ve hatta yolsuzlukların hesabı da sorulmuyor!
Bunu Pankobirlik’te de gördük…
Geçtiğimiz yıl iki gübre firması hem Pankobirlik’i hem de pancar çiftçisini sahte belge ve sahte gübrelerle dolandırdı. Bu yüzden Türkşeker artık Pankobirlik üzerinden gübre teminini bıraktı. Pankobirlik de yıllık 15-20 milyon TL gelirden oldu.
Peki, Ramazan Erkoyuncu bu zararın hesabını sordu mu?
Hayır!
Pankobirlik’i böylesine zarara uğratanlar ve çiftçiyi mağdur edenler hiçbir şey olmamış gibi hala koltuklarında oturuyor.
Aynı film Soma Termik Santrali’nde de dönüyor…
Oradaki yolsuzlukları, yanlışları ve Ramazan Erkoyuncu’nun bu konudaki sessizliğini de bir sonraki yazıya bırakalım…
Çünkü bu hikayede kayıp olan sadece milyon dolarlar değil; koskoca bir vizyon, üretim gücü ve Konya Şeker ortaklarının umudu!
