Türkşeker, bu yıl pancar eken çiftçilere gübre avansını ilk kez nakit olarak ödedi. Geçmişte ayni olarak verilen bu destek, artık çiftçinin kendi tedarikini yapabileceği şekilde nakde dönüştürüldü.
Bu değişikliğin ardında ise geçen yıl Pankobirlik üzerinden yapılan gübre temininde yaşanan skandal yatıyor.
1,5 milyar TL gübre avansı çiftçiye doğrudan ödendi
Türkşeker geçtiğimiz hafta pancar üreticilerine toplamda 2 milyar 465 milyon TL ödeme yaptı. Bunun 1,5 milyar lirası gübre avansı, kalan kısmı ise birinci nakdi çapa avansı olarak hesaplara yattı.
Geçmiş yıllarda bu tutar ayni olarak veriliyor, çiftçiye teslim edilecek gübreler Pankobirlik tarafından ihale yoluyla tedarik ediliyordu. Ancak bu sistem, 2024 yılında ortaya çıkan büyük gübre vurgununun ardından tamamen değişti.
Skandal gübre ihalesi: Sahte kefalet, eksik fosfor, konkordato!
Pankobirlik’in geçen yıl yaptığı gübre ihalesini kazanan iki firmanın gübrelerinde istenilen seviyede fosfor bulunmadığı ortaya çıkmıştı. Çiftçilerin ürünlerinde ciddi verim kaybı gündeme gelmişti. Çiftçilere sahte gübre teslimi yapan firmalardan birisi ihalenin hemen ardından konkordato ilan ederken, ihaleye girmek için verdiği kefalet senedi de sahte çıkmıştı.
Bu sahte senet nedeniyle Pankobirlik, 12,5 milyon liralık teminatı tahsil edememişti. Yaşanan sorunlar sonrası yüzlerce çiftçi tarlada mağdur oldu; toplantılar düzenlendi, açıklamalar yapıldı ancak seslerini duyan olmadı.
Milyonluk gübre vurgununda kimse hesap vermedi
Yaşanan bu büyük skandalın ardından ne Pankobirlik ne de ihaleyi alan firmalarla ilgili herhangi bir adli veya idari süreç başlatılmadı. Sorumluların hiçbirinden hesap sorulmadı.
Sadece Türkşeker, bu sistemden çekilerek gübre avansını çiftçiye doğrudan nakit olarak ödemeye başladı. Pankobirlik de yıllık 25-30 milyon lira gelirden oldu.
