Dünyadaki tarımsal sermaye oluşumu (Tarım-Bitkisel/Hayvansal, Ormancılık, Balıkçılık) ne durumda?
Biz ne durumdayız?
Asıl resim burada yatıyor?
Dünya çiftçisi üretim gücünü artırmak için yatırım üstüne yatırım yaparken, Türk çiftçisi 10 yılda yerinde saydı.
Tarımsal sabit sermaye oluşumunda Türkiye 10 yıl önceki seviyesini neredeyse hiç aşamadı.
Tarımda güç, üretimden çok üretim araçlarına yapılan yatırımla belirleniyor. Traktör, sulama sistemi, yem karma makinesi, seralar, ahırlar, soğuk hava depoları… Yani çiftçinin her yıl servetine eklediği sabit üretim araçları, onun üretim kapasitesini ve geleceğini şekillendiriyor. Buna Brüt Sabit Sermaye Oluşumu deniyor.
FAO verilerine göre:
2013 yılında dünya çiftçileri toplamda 559,2 milyar dolarlık sabit yatırım yaptı.
2023 yılında bu rakam 758,9 milyar dolara ulaştı.
Bu, 10 yılda dünya genelinde yüzde 35,7’lik bir artış anlamına geliyor.
Ancak Türkiye için tablo dramatik.
Türkiye 10 yılda sadece yüzde 2,63 artırabildi
2013 yılında Türkiye’de çiftçilerin yaptığı tarımsal sabit sermaye yatırımı 11,564 milyar dolar düzeyindeydi.
2023’e gelindiğinde bu tutar 11,868 milyar dolara çıktı. Sadece yüzde 2,63’lük bir artış!
Aynı dönemde:
Çin yüzde 54,4 artışla 209,3 milyar $
ABD yüzde 42,9 artışla 97 milyar $
Hindistan yüzde 52,2 artışla 83,3 milyar $
İtalya yüzde 62,2 artışla 8. sıraya kadar yükseldi
Türkiye ise 10. sıradan 11. sıraya geriledi.
Kredi var ama yatırım yok
Bu tablo, çiftçinin neden borçlu olduğunu ve neden yatırım yapamadığını açıkça ortaya koyuyor.
Yatırım teşvikleri, modernizasyon hibeleri, ekipman destekleri yıllardır uygulanıyor ama sabit sermaye oluşumuna yansıyan gerçek katkı yok denecek kadar az.
Çiftçi ya borcunu döndürüyor ya da günü kurtarıyor.
Sermayesini büyütemiyor.
Üretimini modernleştiremiyor.
Verimini artıramıyor.
Bu yüzden rekabet edemiyor.
Asıl resim burada:
10 yılda dünya çiftçisinin serveti büyürken bizim çiftçimizin sabit üretim araçlarına yaptığı katkı yerinde saydı.
Bu tabloyu tersine çevirmedikçe tarımsal üretimde bağımsızlık hayal.
Not: Bir sonraki yazımızda tarımsal brüt sermaye oluşumu açısından çiftçinin 2015’te 100 $’lık sermaye artışı bugün kaç dolarlık sermaye artışına denk geldiğini inceleyeceğiz…
